ازدیاد
درخت خرمالو از طریق تکثیر غیرجنسی کمتر کشت میگردد و تقریباً تمام درختان خرمالو از طریق کشت بذر خرمندی کاشته میشوند. خرمندی همان خرمالوی ریز است که میوه آن قابل خوردن نیست. پس از رسیدن، میوهها را جمعآوری کرده و بذر آنها را گرفته و جهت کاشت آماده میکنند. در آذر یا دی ماه بذر به صورت پُر (فشرده) کشت میگردد که پس از رفع سرما و یخبندان بذر جوانه زده و از خاک خارج میشود.
در سال اول، نهال رشد کرده و در سال دوم در فصل خزان یا اسفند ماه نهال با فاصله مناسب در خزانه دوم کشت میگردد. در سال سوم، در فصل بهار حدود 15 تا 25 فروردین ماه روی نهال عمل پیوند شکمی انجام میگیرد. پیوندکها در سال سوم رشد میکنند و در پایان سال سوم در فصل خزان یا اسفند ماه قابل انتقال به زمین اصلی هستند. بهتر است پرورش دهندگان نهال پیوندی را از مکانهای مطمئن تهیه نمایند، چون تولید نهال پیوندی تقریباً مشکل است و یکی از دلایل قیمت بالای نهال پیوندی خرمالو همین مورد است. در زمان کاشت درخت خرمالو نکات ذیل بایستی مورد توجه قرار گیرند:
1- زمان کاشت خرمالو پیوندی حدود 15 اسفند ماه است. چنانچه زودتر جهت کشت اقدام شود، احتمال بروز سرمازدگی نهال زیاد است، چون به عمل جابهجایی حساس است .
2- نهال پیوندی در موقع کاشت حتماً تا همان محلی که در خزانه زیر خاک بوده در محل کاشت در زیر خاک قرار گیرد. نکته قابل اهمیت این است که عمیق کاشتن نهال و سطحی کاشتن هر دو مضر است .
3- در زمان کاشت از دادن هرگونه کود حیوانی و کود شیمیایی خودداری شود. عمل تقویت از سال دوم شروع شود که بهتر است از همان ورز استفاده گردد .
4- پس از کاشت، عمل آبیاری یک نوبت انجام شود و تا نهال خرمالو جوانه نزده است، آبیاری دوم صورت نگیرد .
5- از سال دوم عمل سربرداری و هرس فرمدهی طی دو تا سه سال انجام گیرد .
بعد از کاشت نهال خرمالو در محل اصلی، بعد از سال دوم باید عمل کوددهی و تقویت انجام گیرد. در سالهای بعدی باید به این نکته توجه کرد که میوه خرمالو روی شاخههای یک ساله است؛ یعنی در فصل خزان اگر هرسی صورت گیرد، شاخه سال قبل که محل تولید میوه است نبایستی حذف شود .
درخت خرمالو در فصل بهار به آب کمتری نیاز دارد و در فصل تابستان با گرم شدن هوا نیاز به آب بیشتری دارد .
بعضی از پرورش دهندگان از ریزش خرمالوهای تازه تشکیل شده در فصل بهار شکایت دارند که علت آن آفت یا بیماری نیست، بلکه چون درخت خرمالو به میزان زیادی گل تولید میکند و اگر شرایط مناسب باشد تمام گلها تبدیل به میوه میشود، پس از تشکیل میوه چون درخت توان نگهداری و تغذیه تمامی میوهها را ندارد، چنانچه درخت خوب تغذیه و تقویت نشده باشد حدود 50 درصد میوهها در حالت فندقی ریزش دارد. اما چنانچه درخت خوب تغذیه و تقویت شده باشد، میزان ریزش میوه در فصل بهار کمتر است. به هر حال درخت خرمالو آن مقدار میوه را که میتواند تغذیه کند، نگه میدارد و اضافی آن ریزش دارد.
آفات و امراض درخت خرمالو
مگس سفید و تریپسها به پوست میوه خرمالو صدمه زده و موجب بدرنگ شدن میوه خرمالو میگردند. آبیاری بیش از حد نیز موجب فاسد شدن ریشه گیاه میگردد. حیوانات موذی مانند موش نیز به ریشه درخت خرمالو صدمه وارد میآورند.
زود گلدهی، ریزش محصول و ترک خوردن میوه در اطراف کاسبرگ و آفتاب سوختگی میوه از امراض درخت خرمالو محسوب میشود. ریزش میوه پدیدهای طبیعی در درختان میوه ازجمله خرمالو است و در عین حال تغذیه گیاه خرمالو با کود پوسیده حیوانی به مقدار کافی از ریزش میوه به نحو موثری جلوگیری مینماید.
ارقام خرمالو
* خرمالو دارای ارقام گس astringent و غیرگسnon- astringent است که از نظر اندازه، شکل و مزه بسیار متفاوت هستند.
گردهافشانی باغات خرمالو
گیاه خرمالو هم از طریق گردهافشانی و هم از طریق بکرزایی، تولید میوه مینماید، ولی بر اساس مطالعات انجام شده، تولید میوه از طریق بکرزایی، موجب ریزش مداوم محصول میگردد و گردهافشانی عملکرد برداشت میوه را افزایش میدهد و از ریزش مداوم محصول جلوگیری مینماید.
بر اساس مطالعات انجام شده در کشور استرالیا، گردهافشانی از طریق ات بهویژه زنبور عسل صورت میگیرد و نیاز به گردهافشانی مکانیکی نیست. بیشتر تولیدکنندگان و پرورشدهندگان خرمالو در کشور استرالیا، از گونههای خرمالو ماده استفاده مینمایند. زنبور عسل از نژاد اروپایی mallifera و دیگر گونههای بومی استرالیایی زنبور عسل مانندTrigona spp دارای عملکرد بالایی در گردهافشانی هستند. با نصب کندو زنبور عسل در درون باغات خرمالو به ازاء 3 تا 2 کندو در هر هکتار میتوان بیشترین عملکرد تولید محصول را به دست آورد. متوسط تولید خرمالو در این کشور در هر هکتار 35 تن است. خرمالو تولید شده در استرالیا به غیر از مصرف داخلی به کشورهای اروپایی، سنگاپور، تایلند و ژاپن صادر میگردد.
در مناطق نیمه گرمسیر کشور استرالیا، گلدهی درختان خرمالو 35 روز بعد از سپری شدن فصل سرما رخ میدهد. چنانکه فصل سرما به طور معمول تداوم یابد، بعد از 70 روز گلها ظاهر میگردند. درجه حرارت مطلوب بین 12 تا 17 درجه سانتیگراد برای جوانه زدن غنچه و 27 تا 32 درجه سانتیگراد برای تولید غنچه مطلوب است. بعد از یک الی دو هفته از زمان تولید گل باید گردهافشانی صورت پذیرد. زمان گردهافشانی هنگامی است که 5 الی 10 درصد شکوفهها ظاهر شده باشند. زنبور عسل فقط شکوفهها را مورد هجوم قرار داده و از نشستن بر قسمتهای دیگر درخت خودداری مینماید. زمان برداشت خرمالو در کشور استرالیا در ماههای آبان و آذر است.
برداشت و انبارداری محصول خرمالو
مناسبترین روش برداشت خرمالو، چیدن میوه از درخت و هنگامی است که سفت، رسیده و همراه با کاسه گل است.
درجه حرارت بهینه برای نگهداری محصول خرمالو صفر درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی محل نگهداری میوه خرمالو 90 تا 95 درصد است. انبارداری و حملونقل آسان خرمالو از مزیتهای این محصول است. میتوان محصول خرمالو را بیش از سه ماه نگهداری و به بازارهای مصرف عرضه نمود.
خرمالو بومی آسیا و کشور چین است و سپس به سایر نواحی آسیای شرقی منتقل شد. در اوایل قرن نوزدهم میلادی به اروپا و آمریکا منتقل،کاشت و پرورش یافت. در اساطیر یونان باستان به خرمالو الهه آتش یا The fire of zeuz میگفتند.
کاسه گل خرمالو همراه با میوه آن چیده میشود، ولی هنگامی که میوه کاملاً رسیده میشود، کاسه گل بهآسانی از میوه جدا میگردد. گونه ژاپنی آن به نام کاکی (KaKi (Diospynos kaki در حد بسیار گستردهای پرورش یافته و تولید میگردد. گونه کاکی دارای بافت نسبتاً فیبری و دارای مزه شیرین و گس است. ارقام چینی خرمالو خوشمزهتر و درخت آن دارای برگهای ضخیم است.
خواص خرمالو
خرمالو، این میوه خوش رنگ و خوش طعم، دارای خواص طبی فراوانی است. خرمالو سرشار از مواد مغذی مانند کلسیم، گوگرد، فسفر، منیزیم و آهن است. خرمالو سنگ کلیه را دفع و ناراحتیهای گوارشی را برطرف میکند و برای بیماران قلبی عروقی و دیابتی توصیه میگردد. پوست میوه خرمالو هنگامی که کاملا رسیده باشد محتوی 4/1 ماده تانن است. خرمالو علاوه بر آن که به صورت خام و تازه مصرف میشود، در آجیل و به صورت میوه خشک نیز یافت میگردد. با پختن خرمالو میتوان مربا، مارمالاد و نیز انواع شیرینی و کیک تهیه نمود. خرمالو دارای گلوکز کمی بوده و پروتئین موجود در آن در حد تعادل است.
چوب درخت خرمالو (آبنوس) بسیار سنگین و محکم است. مغز چوب در چندین گونه گرمسیری به رنگ سیاه براق است و در صنایع منبتکاری، معرقکاری و مبلسازی و غیره کاربرد فراوان دارد. همچنین در کشورهای اروپایی و آمریکا، چوب خرمالو از لحاظ اقتصادی حایز اهمیت و گرانقیمت است.
پرورش درخت خرمالو
گیاه خرمالو آفتاب دوست است و در مناطق محصور و در مناطقی که دارای آب و هوای خنک و معتدل با آفتاب کافی است دارای رشد و عملکرد مطلوبی است و در مناطقی که هوا کمی سرد است باید اطراف آن محصور گردد تا از خسارات ناشی از سرما و یخزدگی محافظت گردد. خرمالو در عین حال گیاهی مقاوم به سرما است. گیاه خرمالو در مناطق گرم و نیمه گرم تا 12- درجه سانتیگراد را تحمل مینماید، ولی به سرمای زمستان نیازمند است.
درخت خرمالو در دامنه وسیعی از خاکهای مختلف با بافت متوسط و زهکشی مناسب و حاصلخیز و حتی در خاکهای رسی با بافت سنگین رشد مینماید. این درخت در مناطقی که اسیدیته خاک بین 5/6 تا 5/7 باشد دارای رشد مطلوب است و تحمل آن نسبت به خشکی و کمی آب قابل ملاحظه است، ولی آبیاری آن با آب کافی، عملکرد محصول را به نحو قابل توجهی افزایش میدهد. درخت خرمالو دارای ریشههای قوی است و هنگام غرس نهال خرمالو باید در گودالی عمیق کاشته شود. زمان رسیدن به حداکثر محصول به 7 الی 10 سال زمان نیاز دارد.
خاک مناسب برای درخت خرمالو
خاک مناسب برای درخت خرمالو باید سبک و قابل نفوذ به آب و حاصلخیز باشد. بهترین خاک برای این درخت، خاک مرطوب و خنک است که اصولاً باغات قدیمی که خاکهای حاصلخیزتری دارند بهتر جواب میدهند؛ به همین دلیل بهتر است افرادی که میخواهند اقدام به کشت این گیاه نمایند داخل باغچه منازل را از خاک باغات قدیمی پر کنند. علت موفقیت کاشت این درخت در بعضی از منازل همین امر است، زیرا بعضی از افراد برای باغچه منازل از خاک مراتع استفاده میکنند که برای کاشت و پرورش این گیاه مناسب نیست .
درخت خرمالو نیاز به کودهای دامی فراوان دارد. اما به این نکته نیز باید توجه داشت که از کودهای پوسیده دامی استفاده گردد و نه از کودهای تازه و نپوسیده. همچنین بهتر است داخل منازل به دلیل این که حجم خاک باغچه کم و محیط رشد ریشه محدود است، جهت تغذیه درختان خرمالو از کودهای نیمه آلی به نام ورز استفاده گردد. در اسفند ماه پس از رفع سرمای زمستان به ازای هر درخت خرمالو 4 تا 5 کیلوگرم ورز در سطح باغچه پخش میکنند و عمل شخمزنی را انجام میدهند. در حین عمل شخمزنی باید به این نکته توجه شود که حتماً زمان آن در اسفند ماه باشد. با توجه به این نکته که درخت خرمالو به شخم عمیق نیاز ندارد (چون اگر ریشهها آسیب ببینند بهسختی و دیر ترمیم میگردند)، پرورش دهندگان باید برای دو نکته ذیل اهمیت ویژهای قایل شوند:
1- از کودهای پوسیده دامی استفاده شود.
2- شخم سطحی باشد.
این دو مورد از عوامل موفقیت در پرورش این گیاه محسوب میشود .
خاک باغچه
جهت پرورش درخت خرمالو حتماً باید عمل زهکشی به خوبی انجام شود. در زمانی که آبیاری باغچه صورت میگیرد حدود 30 تا 40 دقیقه بعد باید آب به خوبی در خاک نفوذ کرده باشد. چنانچه آب بیش از این زمان در باغچه بماند، عمل زهکشی نامطلوب بوده و باید خاک اصلاح گردد، وگرنه به مرور زمان درخت خرمالو بر اثر عدم زهکشی مناسب آسیب دیده و با ریزش برگ یا میوه و یا خشک شدن همراه میشود. به هر حال خاک زمین پرورش درخت خرمالو باید دارای بافت متوسط و حاصلخیز باشد و عمل زهکشی را به خوبی انجام دهد .
اهمیت انبارداری صحیح میوه های مرکبات و نحوه نگهداری و انبارنمودن محصولات
با توجه به اهمیت انبارداری میوه ها و به منظور کاهش ضایعات، رعایت نکات فنی در برداشت و انبارداری مرکبات از سوی باغداران از اولویت های مهم می باشد.
توری بسته بندی کیسه راشل گزینهای ایدهآل برای بسته بندی مرکبات بوده که علاوه بر قیمت تمام شده بسیار پایینتر از روشهای دیگر بسته بندی مرکبات، تهویه مناسب و شکل و ظاهر زیباتری به بسته بندی این محصول میدهد.
کیسه توری راشل در رنگ ها و ابعاد مختلف برای بسته بندی های مختلف تولید و عرضه میگردد.
آبیاری و انواع آن
آبیاری از نظر علمی تعابیر مختلفی دارد اما به معنای واقعی کلمه ، پخش آب روی زمین جهت نفوذ در خاک برای استفاده گیاه و تولید محصول میباشد. هر چند فقط 15 درصد از زمینهای کشاورزی دنیا تحت آبیاری قرار دارند و 85 درصد بقیه به صورت دیم و بدون آبیاری مورد استفاده قرار میگیرند اما نیمی از تولیدات کشاورزی و غذای مردم جهان از همین زمینهای آبی حاصل میشود. که این خود نشان دهنده اهمیت و نقش آبیاری در بخش کشاورزی است.
منابع آب آبیاری:
نزولات آسمانی شامل برف و باران
آبهای سطحی شامل رودخانهها - سدها - مخازن آب - دریا - برکههای آب شیرین - یخچالها
آبهای زیرزمینی شامل چاه - قنات - چشمه.
منافع آبیاری:
افزایش کمی و کیفی محصول
سود حاصل از افزایش کمی و کیفی محصول
درآمد حاصل از آب برای دولت
افزایش فرصت شغلی
اثرات سو آبیاری:
فرسایش
شور و قلیایی شدن خاک
غرقابی شدن یا باتلاقی شدن زمینهای کشاورزی
تخریب زمینهای کشاورزی
اتلاف سود و اتلاف بیهوده آبی که با قیمت گزاف تامین گردیده و برای نگهداری و توزیع آن سرمایه گذاری زیادی صورت گرفته است.
انواع روشهای آبیاری:
آبیاری سطحی: آب از نهر آبیاری یا لوله دریچهدار در سطح خاک جریان یافته و با نفوذ تدریجی در خاک در اختیار ریشه گیاه قرار میگیرد. آبیاری سطحی به سه روش آبیاری کرتی - آبیاری نواری و آبیاری شیاری انجام میشود.
آبیاری تحت فشار: بطور کلی سیستمهای آبیاری تحت فشار به روشهایی گفته میشود که آب را توسط لوله و تحت فشاری بیش از فشار اتمسفر در سطح مزرعه توزیع میکنند. آبیاری تحت فشار به دو روش آبیاری بارانی و آبیاری موضعی انجام میشود. روش آبیاری موضعی به دو دسته آبیاری قطرهای و خطی انجام میگیرد.
آبیاری زیرزمینی: در این روش ، آبیاری ، رطوبت لازم برای محیط ریشه گیاه توسط کنترل سطح ایستابی است. برای این منظور لازم است که یک لایه غیر قابل نفوذ در عمق مناسب از سطح خاک وجود داشته باشد تا بتوان سطح ایستایی را کنترل نمود. از مهمترین مشخصههای این روش مرطوب نشدن سطح خاک میباشد بطوریکه معمولا برای تامین آب در محیط ریشه سطح ایستابی به حدی بالا آورده میشود که رطوبت بتواند با استفاده از خاصیت موئینگی به محیط ریشه برسد.
معیارهای انتخاب روشهای مناسب آبیاری:
در یک پروژه آبیاری انتخاب روش آبیاری مناسب نقش بسیار با اهمیتی در موفقیت آن پروژه ایفا میکند. اساسیترین عوامل موثر در انتخاب روشهای آبیاری به شرح زیرند:
بافت خاک - آماده کردن زمین - اندازه مزارع - شوری خاک - زهکشی - آب قابل دسترس - کیفیت آب - گیاهان الگوی کشت - انرژی قابل دسترس - تناوب زراعی و عملیات زراعی - کیفیت و میزان محصولات - وضعیت آب و هوایی - هزینه آب - مسائل فرهنگی و اجتماعی.
هدف آبیاری:
تامین آب کافی برای ادامه زندگی گیاه.
حفاظت و بیمه گیاهان در مقابل تنشهای ناشی از کم آبی یا بی آبیهای کوتاه مدت.
خنک کردن خاک و اتمسفر یا هوای اطراف گیاه.
شستن املاح مضر در خاک.
نرم کردن ناحیه قابل شخم خاک.
ارتباط با سایر علوم:
هیدرولوژی یا آب شناسی: بارشهایی که در منطقه صورت میگیرد و به صورت روان آب درمیآید را مورد مطالعه قرار میدهد.
گیاه شناسی: نیاز گیاه موجود در برنامه آبیاری و الگوی کشت را مورد مطالعه قرار میدهد.
خاک شناسی: به مطالعه خاک از لحاظ فیزیکی و نیز از لحاظ محیطی برای کشت و پرورش گیاه میپردازد.
جمع آوری آب:
جمعآوری آب به کلیه عملیاتی اطلاق میگردد که در حوضههای آبگیر برای افزایش رواناب انجام میگیرد. در بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک، بخش عمده از آبی که به درون خاک نفوذ میکند یا از راه تبخیر مسقیما هدر میرود یا از راه تعرق توسط گیاهانی که از نظر اقتصادی بیفایده هستند به مصرف میرسد. برای مثال؛ در حوضه رودخانههای کلرادوی آمریکا، کمتر از 6% بارندگی به صورت جریان رودخانهای ظاهر میشود. ثابت شده است که استفاده از گیاهان به عنوان راهحلی برای افزایش جریان رودخانهای موثر میباشد و ممکن است انتظار داشت که این روش بیشتر مورد استفاده قرار گیرد.
روش سریعتر برداشت آب، نگهداری آن در آبگیرهاست. آبگیرها مناطقی هستند که از بتن، ورقههای فلزی، آسفالت یا خاک غیرقابل نفوذ به نحوی ساخته شدهاند که آب بارندگی را گرفته و ذخیره میکنند. در برداشت موفقیتآمیز آب نه تنها باید به جمعآوری آب توجه داشت، بلکه به انتقال و ذخیرهسازی آب جمعآوری شده نیز باید توجه کرد. عملیاتی که روی آبگیرها انجام میشود از تسطیح خاک و خارج کردن پوشش گیاهی تا استفاده از غشاء پلاستیکی و ورقههای آلومینیومی متغیر است. در برخی آزمایشات، عملیات ساده تسطیح خاک و خارج نمودن پوشش گیاهی، مقدار جریان سطحی را تا سه برابر افزایش داده است. آببندی کامل، مقدار جریان سطحی را تا صددرصد افزایش میدهد. جمعآوری آب به منظور توسعه منابع آب مورد نیاز حیات وحش و چارپایان اهلی و گاهی اوقات مصارف شهری نیز به کار میرود.
تقسیم بندی مرکبات عبارتست از: انواع پرتقال، انواع نارنگی، لیمو ترش، انواع گریپ فروت، لیمو عمانی (لایم )، لیمو شیرین
براساس آمارها، بیش از 110 هزار هکتار باغ مرکبات در مازندران وجود دارد که به صورت میانگین با توجه به شرایط آب و هوایی تقریبا 2.5 میلیون تن محصول از آنها برداشت و به بازار عرضه می گردد.
در صورت کشش و تقاضای بازار، بهتر است مرکبات به صورت رسیده چیده شده و به صورت تازه به بازار عرضه شوند. همچنین شرایط آب و هوایی هنگام برداشت باید به گونهای باشد که تاثیر زیان آوری بر روی مرکبات باقی نگذارد. از جمله این شرایط میتوان به بارش باران و برف و وجود گرد و غبار شدید و . اشاره نمود.
مرکبات برای برخورداری از عمر مفید نگهداری بایستی تمیز، سفت، عاری از هرگونه بیماری قارچی و یا فیزیولوژی بوده و کاملا بدون لکه باشند. لکه روی مرکبات میتواند ناشی از فرآیند چیدن و یا آلودگی ات و یا سقوط از درخت باشد
اتیلن که برای رنگ اندازی استفاده میشود برای مرکباتی که بایستی طولانی مدت ذخیره شوند مناسب نیست زیرا این کار فرآیند تخریب میوه را تشدید میکند.
انواع مرکبات شامل پرتقال، نارنگی و لیمو شیرین ابتدا پس از شتشو درجه بندی، پارافینه و ضد عفونی شده و در جعبه چوبی و کار تن همراه با شانه های مخصوصی بسته بندی و به بازار عرضه می گردد.
ماندگاری مرکبات به عوامل زیر بستگی دارد :
جهت کسب اطلاعات بیشتر و آگاهی از تاثیرات مثبت کیسه راشل در نگهداری مرکبات به این سایت مراجعه بفرمایید.
درباره این سایت